سیستم انتقال قدرت در خودروها یکی از پیچیدهترین و حیاتیترین بخشهای فنی است که عملکرد صحیح آن، رانندگی ایمن و روان را تضمین میکند. در میان اجزای این سیستم، پلوس نقش کلیدی در انتقال نیروی موتور به چرخها ایفا میکند، بهویژه در خودروهای دیفرانسیل جلو مانند پراید. خرابی پلوس میتواند مشکلات جدی در حرکت خودرو ایجاد کند، از کاهش قدرت گرفته تا صداهای غیرعادی و حتی توقف کامل. این مقاله از خودرو مدیا، با نگاهی دقیق به عملکرد پلوس و دلایل شایع خرابی آن در پراید، به شما کمک میکند تا این قطعه را بهتر بشناسید و از مشکلات رایج آن پیشگیری کنید.
پلوس چیست و چگونه کار میکند؟
پلوس (یا بهطور دقیقتر، شفت پلوس یا Axle Shaft) قطعهای مکانیکی است که نیروی تولیدشده توسط موتور و گیربکس را از دیفرانسیل به چرخها منتقل میکند. این قطعه در خودروهای دیفرانسیل جلو، مانند پراید، از دو بخش اصلی تشکیل شده است:
- شفت داخلی: به دیفرانسیل متصل است و نیروی چرخشی را دریافت میکند.
- شفت خارجی: به چرخها متصل است و حرکت را به آنها منتقل میکند.
بین این دو بخش، مفصلهای خاصی به نام مفصل همسرعت (CV Joint) قرار دارند که امکان انتقال قدرت را حتی در زوایای مختلف (مثل هنگام پیچیدن) فراهم میکنند. این مفصلها با گریس روانکاری شده و توسط یک گردگیر لاستیکی (Boot) محافظت میشوند تا از ورود گردوخاک و آسیب به مفصل جلوگیری شود.
چرا پلوس پراید خراب میشود؟
اصطلاح “دررفتن پلوس” در واقع به خرابی یا از کار افتادن این قطعه اشاره دارد و رانندگی با پلوس خراب خطراتی را به همراه خواهد داشت.
دلایل زیر در خرابی پلوس پراید شایع هستند:
- پارگی گردگیر پلوس: گردگیرهای لاستیکی که مفصلهای همسرعت را محافظت میکنند، در پراید به دلیل کیفیت پایین مواد یا شرایط سخت رانندگی (مثل جادههای ناهموار) ممکن است پاره شوند. این پارگی باعث خروج گریس و ورود خاک و آب به مفصل میشود، که منجر به سایش و خرابی سریع پلوس میگردد.
- رانندگی نادرست: حرکات ناگهانی مانند شتاب گیری شدید، پیچیدن با سرعت بالا یا رانندگی در چاله ها و دستاندازها فشار زیادی به پلوس وارد می کند. پراید به دلیل سبک بودن و طراحی اقتصادی، حساسیت بیشتری به این نوع رانندگی دارد.
- کیفیت پایین قطعات: برخی پلوس های موجود در بازار، به ویژه قطعات غیراصل، کیفیت پایینی دارند و زودتر از حد انتظار فرسوده میشوند. این مشکل در پراید، به دلیل تولید انبوه و استفاده گسترده از قطعات ارزانقیمت، بیشتر دیده میشود.
- عدم نگهداری مناسب: نادیده گرفتن علائم اولیه خرابی، مانند شنیدن صدای تقتق هنگام پیچیدن یا لرزش در چرخها، میتواند باعث تشدید آسیب و در نهایت “دررفتن” یا شکستن کامل پلوس شود.
- بار اضافی یا تغییرات غیراستاندارد: نصب رینگ و لاستیک بزرگتر از استاندارد پراید یا حمل بار بیش از ظرفیت خودرو، فشار غیرعادی به پلوس وارد میکند و احتمال خرابی را افزایش میدهد.
علائم در رفتن پلوس پراید
- صدای تقتق یا کلیک هنگام پیچیدن یا شتابگیری.
- لرزش غیرعادی در فرمان یا بدنه خودرو.
- نشت گریس از گردگیر پلوس (قابل مشاهده زیر خودرو).
- کاهش قدرت انتقال به چرخها، بهویژه در سربالاییها.
پیشگیری و تعمیر
برای جلوگیری از خرابی پلوس در پراید و خطر بریدن پلوس موارد زیر را انجام دهید:
- بازرسی دورهای: گردگیرهای پلوس را بهطور منظم بررسی کنید و در صورت پارگی، فوراً تعویض کنید.
- استفاده از قطعات باکیفیت: از پلوس و گردگیرهای استاندارد و باکیفیت استفاده کنید.
- رانندگی آرام: از شتابگیری ناگهانی و رانندگی در مسیرهای ناهموار پرهیز کنید.
- تعمیر بهموقع: در صورت شنیدن صداهای غیرعادی، سریعاً به تعمیرکار مراجعه کنید تا از آسیب بیشتر جلوگیری شود.
در صورت خرابی، تعویض پلوس معمولاً توسط تعمیرکار انجام میشود و هزینه آن بسته به کیفیت قطعه و دستمزد مکانیک متفاوت است. با نگهداری صحیح، میتوان عمر این قطعه را بهطور قابلتوجهی افزایش داد.
