دو برابر شدن مبلغ جریمه، سناریوی تلخ و آشنا برای بسیاری از رانندگان است. اما کدام جریمهها مشمول این قانون سختگیرانه میشوند؟ در این مقاله از خودرو مدیا، به این پرسش پاسخ میدهیم و شما را از تلههای مالی پنهان در دنیای رانندگی آگاه میکنیم.
انواع جریمه های رانندگی
بر اساس قوانین راهنمایی و رانندگی ایران، جریمههای رانندگی به پنج دسته اصلی تقسیم میشوند:
- جریمه تسلیمی: وقتی افسر راهور خودرو را متوقف کرده و قبض جریمه را مستقیماً به راننده تحویل میدهد.
- جریمه الصاقی: زمانی که راننده در محل حضور ندارد (مثلاً پارک در محل ممنوع) و قبض به خودرو الصاق میشود.
- جریمه خودداری: وقتی راننده از دریافت قبض جریمه امتناع میکند یا به دستور توقف پلیس بیتوجهی کرده و فرار میکند.
- جریمه دوبرگی: زمانی که راننده به دستور توقف پلیس بیاعتنایی میکند و دو قبض (یکی برای تخلف و دیگری برای سرپیچی) صادر میشود.
- جریمه دوربینی: تخلفاتی که توسط دوربینهای هوشمند یا اپراتوری ثبت میشوند، مانند سرعت غیرمجاز یا ورود به محدوده طرح ترافیک.
کدام جریمه ها دوبرابر میشود؟
طبق ماده ۵ قانون رسیدگی به تخلفات رانندگی، برخی جریمهها در صورت عدم پرداخت در مدت ۶۰ روز از تاریخ صدور، دو برابر میشوند. این جریمهها عبارتاند از:
- جریمههای تسلیمی: این جریمهها به دلیل حضور افسر و اطمینان از صحت تخلف، مشمول قانون دو برابر شدن میشوند.
- جریمههای الصاقی: قبوض الصاقی، مانند جریمه پارک در محل ممنوع، نیز در صورت عدم پرداخت در ۶۰ روز دو برابر میشوند.
- جریمههای خودداری: اگر راننده از دریافت قبض امتناع کند یا فرار کند، این جریمه نیز پس از ۶۰ روز دو برابر خواهد شد.
در مقابل، جریمههای دوبرگی و دوربینی از این قانون مستثنی هستند. دلیل آن احتمال خطا در ثبت این جریمهها (بهویژه در مورد دوربینها) یا عدم تحویل مستقیم قبض به راننده (در جریمه دوبرگی) است. بنابراین، این جریمهها حتی پس از ۶۰ روز افزایش نمییابند.
چرا برخی جریمهها دو برابر میشوند؟
قانون دو برابر شدن جریمهها با هدف تشویق رانندگان به پرداخت بهموقع و کاهش تخلفات ترافیکی وضع شده است. جریمههای تسلیمی، الصاقی و خودداری به دلیل قطعیت تخلف (حضور افسر یا شواهد واضح) مشمول این قانون میشوند، در حالی که جریمههای دوربینی و دوبرگی به دلیل احتمال خطا یا عدم اطلاع مستقیم راننده، از این قاعده معاف هستند.
عواقب عدم پرداخت بهموقع
اگر جریمههای مشمول دو برابر شدن پرداخت نشوند، علاوه بر افزایش مبلغ، ممکن است مشکلات دیگری نیز ایجاد شود:
- محدودیت در تعویض پلاک: وجود جریمه پرداختنشده مانع از نقلوانتقال خودرو میشود.
- توقیف خودرو: اگر مجموع جریمهها از ۳ میلیون تومان (در سال ۱۴۰۴) فراتر رود، خودرو ممکن است به پارکینگ منتقل شود.
- عدم امکان اعتراض: پس از دو برابر شدن جریمه، امکان اعتراض به آن وجود ندارد، مگر در شرایط خاص که پلیس راهور طرح بخشودگی اعلام کند.
راههای جلوگیری از دو برابر شدن جریمهها
برای جلوگیری از این هزینههای اضافی، اقدامات زیر توصیه میشود:
- استعلام منظم خلافی: از سامانههایی مانند پلیس من، راهور ۱۲۰ یا اپلیکیشنهایی مثل قبضینو و اتو ابزار برای بررسی وضعیت جریمهها استفاده کنید.
- پرداخت سریع: جریمههای تسلیمی، الصاقی و خودداری را در ۶۰ روز پرداخت کنید.
- بررسی پیامکهای راهور: پیامکهای اطلاعرسانی تخلف را جدی بگیرید و سریعاً اقدام کنید.
آیا جریمه دوبله بخشیده میشود؟
بهطور کلی، بخشودگی جریمههای دو برابر شده بهندرت اتفاق میافتد و تنها در مناسبتهای خاص (مانند اعیاد) با تصمیم پلیس راهور یا تصویب مجلس ممکن است اعمال شود. آخرین طرح بخشودگی گسترده در سال ۱۴۰۱ اجرا شد و از آن زمان تاکنون، طرح مشابهی اعلام نشده است. بنابراین، بهتر است منتظر بخشودگی نمانید و جریمهها را بهموقع تسویه کنید.
