اگر در حال رانندگی با خودروی تیبا هستید و ناگهان متوجه میشوید که دمای موتور به شدت بالا رفته و فن خنککننده کار نمیکند. قلب خودرو در خطر است و یک قطعه کوچک به نام رله فن میتواند ناجی یا مقصر این ماجرا باشد! رله فن تیبا نقش کلیدی در سیستم خنککننده خودرو دارد و خرابی آن میتواند منجر به جوش آوردن موتور تیبا و خسارات سنگین شود. در این مقاله از خودرو مدیا، به شما توضیح میدهیم که رله فن تیبا کجاست، چگونه آن را پیدا کنید و چه نکاتی را برای عیبیابی باید بدانید. با ما همراه باشید تا این قطعه کوچک اما حیاتی را بهتر بشناسید.
رله فن چیست و چه وظیفهای دارد؟
رله فن یک سوئیچ الکتریکی است که وظیفه کنترل جریان برق به موتور فن رادیاتور را بر عهده دارد. این قطعه با دریافت سیگنال از ECU (واحد کنترل الکترونیکی) یا سنسور دمای آب، فن را در دور کند یا تند فعال میکند تا دمای موتور در محدوده ایمن (معمولاً بین 82 تا 90 درجه سانتیگراد) باقی بماند. خرابی رله فن میتواند باعث شود فن بهدرستی کار نکند، که نتیجه آن افزایش دمای موتور و حتی سوختن واشر سرسیلندر است.
رله فن تیبا کجا قرار دارد؟
رله فن در خودروی تیبا معمولاً در جعبه فیوز و رله قرار دارد که در محفظه موتور، کنار باتری خودرو تعبیه شده است. برای پیدا کردن دقیق رله فن تیبا، مراحل زیر را دنبال کنید:
- محل جعبه فیوز را پیدا کنید:
جعبه فیوز تیبا در سمت راست موتور (از دید راننده) و نزدیک به باتری قرار دارد. این جعبه معمولاً یک محفظه پلاستیکی مشکیرنگ است که با یک درپوش محافظت میشود. - درپوش جعبه فیوز را باز کنید:
درپوش جعبه فیوز را با احتیاط بردارید. ممکن است نیاز باشد گیرههای پلاستیکی را آزاد کنید. - رلههای فن را شناسایی کنید:
در خودروی تیبا، دو رله مربوط به فن وجود دارد:- رله دور کند (معمولاً خاکستری رنگ، 4 فیش، 30 آمپر)
- رله دور تند (اغلب سبز یا خاکستری، 4 فیش)
این رلهها معمولاً در ردیف پایین جعبه فیوز، در جایگاههای شماره 8 و 9 قرار دارند. برای اطمینان، به کاتالوگ خودرو یا نقشه جعبه فیوز (که معمولاً روی درپوش جعبه فیوز چاپ شده) مراجعه کنید.
- تفاوت تیبا 1 و تیبا 2:
در تیبا 1 و تیبا 2، مکان رلهها ممکن است کمی متفاوت باشد. در تیبا 2، رلهها دقیقاً در جعبه فیوز کنار باتری هستند، اما در تیبا 1، بهتر است کاتالوگ خودرو را بررسی کنید، زیرا ممکن است جایگاه رلهها تغییر کند.
علائم خرابی رله فن تیبا
برای اینکه مطمئن شوید رله فن خراب است یا خیر، به این نشانهها توجه کنید:
- فن کار نمیکند: اگر فن در دمای بالا (90 درجه سانتیگراد) روشن نمیشود، احتمالاً رله خراب است.
- فن یکسره کار میکند: اگر فن حتی در دمای پایین (زیر 82 درجه) خاموش نمیشود، ممکن است پلاتینهای رله به هم چسبیده باشند.
- افزایش دمای موتور: بالا رفتن غیرعادی دمای موتور و جوش آوردن خودرو از نشانههای اصلی است.
- صدای غیرعادی رله: هنگام روشن شدن فن، اگر صدای “چکچک” از رله شنیده نشود، احتمال خرابی وجود دارد.
چگونه رله فن را تست کنیم؟
برای تست رله فن تیبا، میتوانید از این روش ساده استفاده کنید:
- تعویض رله با یک رله مشابه:
رله فن را با رله دیگری (مثلاً رله بوق) که سالم است و مشخصات مشابه دارد عوض کنید. اگر فن شروع به کار کرد، رله قبلی خراب بوده است. - استفاده از مولتیمتر:
با مولتیمتر، مقاومت و اتصال پایههای رله را بررسی کنید. اگر رله خراب باشد، ممکن است اتصال داخلی قطع شده یا پلاتینها سوخته باشند. - اتصال مستقیم به فن:
برای اطمینان از خرابی رله، میتوانید برق مستقیم به سوکت فن بدهید. اگر فن کار کرد، مشکل از رله یا مدار فرمان است.
نکات مهم هنگام تعویض رله فن
- کیفیت رله: از رلههای باکیفیت با پایههای نقرهای استفاده کنید، زیرا مقاومت بهتری در برابر حرارت و ذوب شدن دارند.
- مشخصات رله: رله فن تیبا معمولاً 4 فیش و 30 آمپر است. حتماً رلهای با مشخصات مشابه تهیه کنید.
- بررسی فیوزها: قبل از تعویض رله، فیوز مربوط به فن (در جعبه فیوز داخل کابین یا موتور) را بررسی کنید.
- مراجعه به متخصص: اگر تجربه کافی ندارید، برای جلوگیری از آسیب به سیستم برقی خودرو، به یک مکانیک ماهر مراجعه کنید.
چرا باید به رله فن تیبا توجه کنیم؟
رله فن تیبا، هرچند قطعهای کوچک و ارزان است، اما نقش حیاتی در حفظ سلامت موتور دارد. خرابی این قطعه میتواند به مشکلات جدی مانند سوختن واشر سرسیلندر یا آسیب به قطعات موتور منجر شود. با بررسی دورهای و تعویض بهموقع رله، میتوانید از هزینههای سنگین تعمیرات جلوگیری کنید.
