اگر در حال رانندگی، ناگهان صدایی شبیه به تقتق از زیر ماشین به گوش میرسد، یا فرمان شروع به لرزیدن میکند، این لحظهای است که ممکن است پلوس ماشینتان در حال فریاد زدن برای کمک باشد! پلوس، یکی از قطعات حیاتی خودرو، نقش کلیدی در انتقال قدرت به چرخها دارد، اما کمتر کسی به آن توجه میکند تا زمانی که خراب شود. در این مقاله، به شما توضیح میدهیم که پلوس چیست، چه وظیفهای دارد و چگونه میتوانید علائم خرابی آن را تشخیص دهید. اگر میخواهید از هزینههای سنگین تعمیرات جلوگیری کنید، این مقاله از خودرو مدیا را تا انتها بخوانید!
پلوس ماشین چیست؟
پلوس؛ بخشی از سیستم انتقال قدرت خودرو است که نیروی تولیدشده توسط موتور را از گیربکس یا دیفرانسیل به چرخها منتقل میکند. در خودروهای دیفرانسیل جلو (مثل پراید، پژو ۲۰۶ یا سمند)، پلوس نقش حیاتیتری دارد، زیرا هم قدرت را منتقل میکند و هم امکان چرخش چرخها در زوایای مختلف (مثل هنگام پیچیدن) را فراهم میکند.
پلوس شامل یک میله فلزی، مفصلهای CV (Constant Velocity Joints) و گردگیرهای لاستیکی است که از مفصلها در برابر گردوخاک و رطوبت محافظت میکنند.
در ایران، خودروهای داخلی مثل پراید و پژو ۲۰۶ به دلیل استفاده گسترده، مشکلات پلوس در آنها شایعتر است. پلوس در این خودروها معمولاً در محور جلویی قرار دارد و شامل دو بخش (پلوس سمت راننده و پلوس سمت شاگرد) است.
علائم خرابی پلوس
خرابی پلوس میتواند به مشکلات جدی در رانندگی منجر شود، از کاهش کنترل خودرو تا گیر کردن کامل چرخها.
علائم اصلی خرابی پلوس عبارتاند از:
- صدای تقتق یا کلیک هنگام چرخاندن فرمان
شایعترین علامت خرابی پلوس، صدایی شبیه به تقتق یا کلیک است که معمولاً هنگام پیچیدن یا چرخاندن فرمان شنیده میشود. این صدا از مفصلهای CV آسیبدیده میآید که دیگر نمیتوانند بهخوبی حرکت کنند. مثلاً در پژو ۲۰۶، این صدا در پیچهای تند واضحتر است. - لرزش فرمان یا خودرو
اگر پلوس یا مفصل CV فرسوده شده باشد، ممکن است هنگام شتابگیری یا رانندگی در سرعتهای بالا، لرزشی در فرمان یا کل خودرو احساس کنید. این مشکل به دلیل عدم تعادل در انتقال قدرت به چرخها ایجاد میشود. - پارگی گردگیر پلوس
گردگیرهای لاستیکی پلوس از مفصلهای CV در برابر گردوخاک و آب محافظت میکنند. اگر این گردگیرها پاره شوند (که در ایران به دلیل کیفیت پایین جادهها شایع است)، گریس داخل مفصل نشت میکند و خاک وارد آن میشود، که منجر به خرابی سریع پلوس میشود. بررسیها نشان میدهد که پارگی گردگیر در پراید و تیبا یکی از دلایل اصلی خرابی پلوس است. - نشت گریس از پلوس
اگر زیر خودرو لکههای گریس مشاهده کردید، احتمالاً گردگیر پلوس پاره شده است. این علامت نیاز به بررسی فوری دارد، زیرا بیتوجهی میتواند به خرابی کامل پلوس منجر شود. - مشکل در شتابگیری یا حرکت
پلوس معیوب میتواند باعث شود خودرو بهخوبی شتاب نگیرد یا حتی در هنگام حرکت به یک سمت کشیده شود. این مشکل بهویژه در خودروهای دیفرانسیل جلو مثل سمند یا دنا قابلتوجه است. - صدای زوزه یا خرخر در سرعتهای بالا
در موارد پیشرفتهتر، پلوس آسیبدیده ممکن است صدایی شبیه زوزه یا خرخر تولید کند، بهخصوص در سرعتهای بالا یا هنگام تغییر دنده.
چطور بفهمیم پلوس ماشین خراب است؟
| علامت خرابی | توضیح | اقدام پیشنهادی |
|---|---|---|
| صدای تقتق یا کلیک | شنیده شدن هنگام چرخاندن فرمان یا پیچیدن | بررسی مفصل CV و تعویض پلوس در صورت نیاز |
| لرزش فرمان/خودرو | لرزش در شتابگیری یا سرعت بالا | چک کردن بالانس پلوس و مفصلها |
| پارگی گردگیر | نشت گریس و ورود خاک به مفصل | تعویض گردگیر و گریسکاری فوری |
| نشت گریس | لکههای گریس زیر خودرو | بررسی و تعویض گردگیر یا پلوس |
| مشکل شتابگیری | کشیده شدن خودرو به یک سمت | بررسی کامل پلوس و سیستم انتقال قدرت |
| صدای زوزه | صدا در سرعتهای بالا | تعویض پلوس یا تعمیر مفصل CV |
هزینه تعمیر و تعویض پلوس
طبق گزارشات انجام شده، هزینه تعویض پلوس در ایران بسته به نوع خودرو متفاوت است:
- پراید: حدود ۱.۵ تا ۳ میلیون تومان (پلوس کامل با اجرت)
- پژو ۲۰۶: حدود ۲.۵ تا ۵ میلیون تومان
- سمند یا دنا: حدود ۳ تا ۶ میلیون تومان
تعویض گردگیر پلوس ارزانتر است (حدود ۵۰۰,۰۰۰ تا ۱ میلیون تومان)، اما باید سریع انجام شود تا از خرابی کامل پلوس جلوگیری کند.
نکات نگهداری از پلوس
- بررسی دورهای گردگیرها: هر ۶ ماه یا ۱۰,۰۰۰ کیلومتر، گردگیرهای پلوس را چک کنید.
- اجتناب از رانندگی خشن: پیچیدن تند یا رانندگی در جادههای ناهموار میتواند به پلوس آسیب بزند.
- استفاده از قطعات باکیفیت: در ایران، قطعات تقلبی رایج هستند. همیشه از پلوس یا گردگیر اصل (مثلاً برندهای معتبر) استفاده کنید.
