اگر تا به حال با مشکل تعویض سخت دنده، داغ شدن گیربکس یا لغزش خودرو هنگام حرکت روبهرو شده باشید، احتمالاً پای پمپ روغن گیربکس در میان است. این قطعه کوچک اما حیاتی، قلب تپنده گیربکس اتوماتیک محسوب میشود. بسیاری از رانندگان اهمیت آن را نادیده میگیرند، در حالی که خرابیاش میتواند هزینههای میلیونی روی دستشان بگذارد. در ادامه، به بررسی نقش این جزء ، علائم خرابی، دلایل شایع مشکلات و راههای جلوگیری از آسیب آن میپردازیم تا پیش از آنکه کار به تعمیر کامل گیربکس برسد، بتوانید از بروز مشکل پیشگیری کنید.
نقش پمپ روغن گیربکس در خودروهای اتوماتیک
این جزء وظیفه دارد روغن را با فشار کافی در مدار گیربکس به گردش درآورد. این روغن نهتنها وظیفه روانکاری را انجام میدهد، بلکه باعث خنککاری و عملکرد صحیح کلاچها و شیرهای هیدرولیک نیز میشود.
وظایف اصلی
- ایجاد فشار برای تعویض نرم دندهها
- جلوگیری از اصطکاک و فرسودگی قطعات داخلی
- کمک به خنک شدن سیستم گیربکس
- افزایش عمر مفید گیربکس با روانکاری مداوم
علائم خرابی پمپ روغن گیربکس در خودروهای دنده اتومات
بسیاری از رانندگان در ابتدا متوجه مشکل پمپ روغن نمیشوند. با این حال، برخی علائم هشداردهنده وجود دارد که باید جدی گرفته شوند.
مهمترین نشانهها
- لغزش یا سر خوردن دندهها؛ وقتی فشار روغن کافی نباشد، گیربکس نمیتواند درست عمل کند.
- صدای غیرعادی از گیربکس؛ وزوز یا ساییدگی بهویژه هنگام حرکت.
- داغ شدن بیش از حد گیربکس؛ به دلیل ناکارآمدی در خنککاری.
- تأخیر یا ضربه هنگام تعویض دنده؛ نشانه افت فشار روغن.
- روشن شدن چراغ هشدار گیربکس روی داشبورد.
دلایل شایع خرابی پمپ روغن گیربکس
خرابی این پمپ میتواند به دلایل مختلفی رخ دهد که اغلب به بیتوجهی رانندگان برمیگردد.
- استفاده از روغن گیربکس بیکیفیت یا غیراستاندارد
- تعویض نکردن روغن و فیلتر در زمان توصیهشده
- رانندگی سنگین در شرایط سخت یا یدککشی مداوم
- فرسودگی مکانیکی پرهها و اجزای داخلی پمپ
هزینه تعمیر یا تعویض
هزینه خرابی پمپ بستگی به شدت آسیب و نوع خودرو دارد. گاهی با تعویض روغن و فیلتر مشکل حل میشود، اما در برخی موارد نیاز به تعمیر یا تعویض کامل پمپ وجود دارد. اگر دیر اقدام شود، ممکن است به کل گیربکس آسیب وارد شود.
| نوع خرابی | هزینه تقریبی |
|---|---|
| تعویض روغن و فیلتر گیربکس | کم و اقتصادی |
| تعمیر یا تعویض پمپ روغن | متوسط |
| آسیب به کل گیربکس | بسیار بالا (چندین برابر) |
چگونه بفهمیم پمپ روغن گیربکس خراب شده است؟
برای اطمینان از سلامت، مکانیکها معمولاً فشار روغن گیربکس را اندازهگیری میکنند. علاوه بر این، بررسی وضعیت روغن (رنگ، بو و غلظت) میتواند نشاندهنده سلامت یا خرابی پمپ باشد. به محض مشاهده علائمی مانند لغزش دنده یا داغ شدن گیربکس بهتر است خودرو را به تعمیرگاه تخصصی گیربکس اتوماتیک ببرید.
راههای پیشگیری از خرابی پمپ روغن گیربکس
پیشگیری از خرابی پمپ روغن بسیار سادهتر و کمهزینهتر از تعمیر یا تعویض آن است.
- تعویض منظم روغن و فیلتر گیربکس طبق دفترچه راهنما
- استفاده از روغن گیربکس اصل و توصیهشده توسط سازنده
- سرویسهای دورهای و چک کردن فشار روغن
- پرهیز از رانندگی سنگین و استفاده طولانیمدت در ترافیکهای شدید
اهمیت توقف سریع خودرو در زمان خرابی پمپ روغن گیربکس
خرابی پمپ روغن گیربکس حتی در مدت کوتاه هم میتواند خسارتهای جدی به کل گیربکس وارد کند. این قطعه وظیفه اصلی تأمین فشار و گردش روغن را بر عهده دارد و در صورت از کار افتادن، روانکاری و خنککاری اجزای داخلی گیربکس متوقف میشود. در چنین شرایطی، اصطکاک و داغ شدن بیش از حد باعث از بین رفتن کلاچها و باندهای گیربکس خواهد شد.
استفاده از خودرو با پمپ روغن خراب، مانند رانندگی بدون روغن موتور است؛ شاید برای چند کیلومتر بتوانید حرکت کنید، اما هزینهای که بعداً برای تعمیر یا تعویض کامل گیربکس باید بپردازید، چندین برابر خواهد بود. بنابراین توصیه میشود به محض مشاهده علائم خرابی، خودرو را متوقف کرده و به تعمیرگاه تخصصی مراجعه کنید.
تفاوت زمان سرویس پمپ روغن گیربکس در خودروهای اتومات
زمان سرویس یا تعویض پمپ روغن گیربکس بسته به نوع خودرو، مدل گیربکس و شرایط رانندگی متفاوت است. خودروهایی که در مسیرهای پر ترافیک یا در مناطق گرم استفاده میشوند، فشار بیشتری به پمپ وارد میکنند و زودتر نیاز به سرویس دارند. دفترچه راهنمای سازنده خودرو بهترین مرجع برای تعیین بازه زمانی سرویس است.
به طور کلی، توصیه کارشناسان این است که همراه با تعویض روغن گیربکس (هر ۴۰ تا ۶۰ هزار کیلومتر)، وضعیت پمپ روغن نیز بررسی شود. این کار از بروز خرابیهای ناگهانی و پرهزینه جلوگیری میکند و عمر گیربکس را افزایش میدهد.
بیشتر بخوانید: مشکلات رایج گیربکس اتوماتیک و روشهای جلوگیری از خرابی
جمعبندی از دیدگاه خودرو مدیا
پمپ روغن گیربکس در خودروهای دنده اتوماتیک، همانند قلب برای بدن انسان است. اگر این قطعه کوچک دچار مشکل شود، کل گیربکس از کار خواهد افتاد. تجربه خودرو مدیا نشان میدهد که بیتوجهی به سرویسهای دورهای و تعویض روغن، اصلیترین دلیل خرابی پمپ است. بنابراین، توصیه ما به رانندگان این است که پیشگیری را جدی بگیرند؛ چون هزینه سرویس دورهای در برابر تعمیر گیربکس، بسیار ناچیز است.
