خیلی از رانندگان این پرسش را مطرح میکنند که آیا لاستیک ماشین هم مانند مواد مصرفی تاریخ انقضا دارد یا خیر؟ پاسخ روشن است: بله. لاستیکها با وجود ظاهر مقاومشان، از ترکیباتی ساخته شدهاند که با گذر زمان خاصیت ارتجاعی و چسبندگی خود را از دست میدهند. این تغییرات ممکن است حتی زمانی که لاستیک کمتر استفاده شده باشد نیز رخ دهد. به همین دلیل است که توجه به تاریخ تولید و علائم فرسودگی، برای حفظ ایمنی رانندگی اهمیت حیاتی دارد. در ادامه به بررسی کامل نشانهها، عوامل مؤثر و بهترین زمان تعویض لاستیک خودرو میپردازیم.
طول عمر لاستیک خودرو چقدر است؟
عمر مفید لاستیک خودرو معمولاً بین ۴ تا ۶ سال تخمین زده میشود. این بازه زمانی بر اساس توصیه تولیدکنندگان جهانی و تجربه رانندگان به دست آمده است. حتی اگر خودرویی استفاده کمی داشته باشد یا بیشتر در پارکینگ متوقف باشد، باز هم ترکیبات شیمیایی لاستیک دچار فرسودگی میشوند. پس صرف ظاهر سالم، نشانه کافی برای استفاده طولانیمدت نیست.
برخی برندهای معتبر جهانی مانند میشلن یا بریجستون، در شرایط ایدهآل عمر لاستیک را حتی تا ۱۰ سال عنوان میکنند، اما در واقعیت، جادههای ناهموار، آبوهوای گرم یا سرد و شرایط نگهداری نامناسب، این عمر را بهشدت کاهش میدهند.
نشانههای پایان عمر لاستیک
ساییدگی بیش از حد آج
عمق آج لاستیک نقشی کلیدی در چسبندگی به جاده دارد. وقتی عمق آج به زیر ۱.۶ میلیمتر برسد، خطر لغزش و افزایش مسافت ترمز بهشدت بالا میرود. لاستیکهای بدون آج مناسب در جادههای بارانی میتوانند باعث پدیده آکواپلنینگ (لغزش روی سطح آب) شوند که بسیار خطرناک است.
ترکخوردگی یا خشکی بدنه لاستیک
ترکهای ریز روی سطح یا دیواره لاستیک نشاندهنده خشک شدن مواد و از دست رفتن انعطاف آن است. این حالت بیشتر در مناطق گرم و آفتابی یا برای خودروهایی که مدت طولانی بدون استفاده باقی میمانند رخ میدهد. چنین ترکهایی میتوانند هنگام رانندگی در سرعت بالا منجر به ترکیدگی لاستیک شوند.
لرزش غیرطبیعی در هنگام رانندگی
اگر در سرعتهای معمولی فرمان خودرو میلرزد، ممکن است دلیل آن خرابی یا تاب برداشتن لاستیک باشد. البته گاهی این مشکل ناشی از بالانس نبودن چرخها است، اما در بسیاری از موارد نشان میدهد لاستیکها دیگر کیفیت اولیه خود را ندارند.
تاریخ تولید لاستیک
روی دیواره لاستیک اعدادی درج شده است که هفته و سال تولید را مشخص میکند. به طور مثال، عدد 2320 یعنی لاستیک در هفته ۲۳ سال ۲۰۲۰ تولید شده است. اگر بیش از ۶ سال از این تاریخ گذشته باشد، حتی اگر لاستیک سالم به نظر برسد، باید تعویض شود.
چه عواملی بر طول عمر لاستیک تأثیر دارند؟
🟡 شرایط رانندگی
رانندگی پرسرعت، ترمزهای شدید و عبور مداوم از دستاندازها باعث میشود لاستیک سریعتر فرسوده شود. در مقابل، رانندگی آرام و رعایت اصول ایمنی میتواند عمر لاستیکها را افزایش دهد.
🟡 شرایط آبوهوایی
در مناطق بسیار گرم، لاستیکها زودتر خشک و شکننده میشوند. در مناطق برفی هم تماس مداوم با نمک جاده و استفاده از زنجیرچرخ، فشار بیشتری بر لاستیک وارد میکند. بنابراین نوع اقلیم تأثیر مستقیم بر عمر لاستیک دارد.
🟡 نگهداری و سرویس دورهای
تنظیم باد لاستیکها (هر ماه یکبار)، جابهجایی متقاطع هر ۱۰ هزار کیلومتر و بالانس چرخها از مهمترین اقداماتی است که عمر لاستیک را افزایش میدهد. بیتوجهی به این موارد میتواند حتی یک لاستیک نو را ظرف دو سال فرسوده کند.
بهترین زمان تعویض لاستیک
کارشناسان ایمنی توصیه میکنند علاوه بر توجه به تاریخ تولید، هر زمان که یکی از نشانههای فرسودگی ظاهر شد، باید لاستیکها تعویض شوند. رانندگی با لاستیکهای کهنه و فرسوده میتواند منجر به:
- افزایش احتمال ترکیدگی در سرعت بالا
- کاهش چسبندگی در جاده خیس
- افزایش مصرف سوخت
- آسیب به سیستم تعلیق خودرو
بنابراین بهترین زمان تعویض لاستیک زمانی است که ایمنی شما تضمین نمیشود؛ حتی اگر عمر لاستیک کمتر از ۴ سال باشد.
جدول مقایسهای میانگین عمر برندهای پرفروش لاستیک در ایران
| برند لاستیک | میانگین عمر مفید | ویژگی شاخص |
|---|---|---|
| بارز | ۴ تا ۵ سال | قیمت مناسب، خدمات پس از فروش داخلی |
| یزد تایر | ۴ تا ۵ سال | کیفیت قابل قبول در شرایط مختلف |
| کویر تایر | ۴ تا ۶ سال | مقاومت خوب در جادههای ناهموار |
| میشلن | ۶ تا ۸ سال | کیفیت جهانی و دوام بالا |
| بریجستون | ۶ تا ۸ سال | ایمنی و عملکرد عالی در سرعت بالا |
جمعبندی از دیدگاه خودرو مدیا
از نگاه خودرو مدیا، لاستیک خودرو بدون شک تاریخ انقضا دارد و توجه به آن یکی از مهمترین نکات ایمنی در رانندگی است. توصیه میشود همواره علاوه بر تاریخ تولید، به نشانههای ظاهری مانند آج، ترکخوردگی و لرزش دقت کنید. انتخاب برند معتبر و نگهداری صحیح میتواند هزینههای شما را کاهش دهد و ایمنی سفرهایتان را تضمین کند. در نهایت، بهروز نگه داشتن لاستیکها یک سرمایهگذاری برای جان و مال شماست.
