یکشنبه ۱۶ آذر 1404، دهمین مرحله قرعهکشی محصولات گروه صنعتی ایرانخودرو برگزار شد و بار دیگر نشان داد شکاف میان عرضه و تقاضا در بازار خودرو تا چه اندازه عمیق است. بنابر گزارش خودرو مدیا، در این دوره، تنها ۳۳۴۰ دستگاه از محصولات مونتاژی هایما عرضه شد، در حالی که بیش از ۳.۵ میلیون نفر در سامانه یکپارچه و سایت فروش ایرانخودرو برای تصاحب این خودروها ثبتنام کردند؛ رقمی که بهخوبی تداوم نگاه سرمایهای به خودرو را در اقتصاد تورمی امروز ایران به تصویر میکشد.
این مراسم با حضور نمایندگان نهادهای نظارتی در سالن کنفرانس معاونت بازاریابی و فروش ایرانخودرو برگزار شد و نتیجه سه محصول هایما S5 پرو، هایما 8S و مینیون هایما 7X در آن مشخص شد.
هجوم ۳.۵ میلیون نفری به دهمین قرعهکشی
بر اساس آمار رسمی، در مجموع ۳ میلیون و ۵۴۹ هزار و ۱۰۹ نفر در این مرحله حضور داشتند. نکته قابلتوجه این است که همه این تقاضا برای خودروهایی ثبت شده که در رده قیمتی متوسط رو به بالا قرار دارند؛ موضوعی که پیام روشنی برای سیاستگذاران صنعتی و اقتصادی دارد:
حتی خودروهای نسبتا گران هم در شرایط فعلی، بیش از آنکه کالای مصرفی باشند، «ابزار سرمایهگذاری» تلقی میشوند.
توزیع متقاضیان در سه طرح فروش؛ از عادی تا فرسوده
در این قرعهکشی، مانند دورههای قبلی، متقاضیان در سه سبد اصلی ثبتنام کردند:
طرح عادی
- تعداد متقاضیان: ۳,۱۲۰,۷۶۵ نفر
- این گروه، بدنه اصلی صف خرید را تشکیل دادهاند؛ متقاضیانی که شرایط عمومی ثبتنام (مانند نداشتن پلاک فعال انتظامی) را داشتهاند.
- با توجه به تراکم بسیار بالا، شانس برنده شدن در این طرح در حد کسری از درصد است.
طرح حمایت از خانواده و جوانی جمعیت
- مخصوص مادران دارای دو فرزند و بیشتر
- تعداد متقاضیان: ۳۷۵,۳۹۷ نفر
- با توجه به سهمیههای رایج این طرح (معمولاً حدود ۵۰ درصد ظرفیت)، احتمال برنده شدن در این سبد، بهمراتب بیشتر از طرح عادی است.
طرح جایگزینی خودروهای فرسوده
- تعداد متقاضیان: ۵۲,۹۴۷ نفر
- کممتقاضیترین بخش این دوره
- پایین بودن آمار، میتواند ناشی از سختی فرآیند اسقاط، پیچیدگیهای اداری و یا در اختیار نداشتن خودروی فرسوده واجد شرایط توسط بسیاری از افراد باشد.
- در عوض، به دلیل رقابت کمتر، شانس برندهشدن در این بخش از همه بیشتر بوده است.
نبض تقاضا برای هر مدل هایما؛ بازار چه میگوید؟
در این مرحله از فروش، سه محصول مونتاژی ایرانخودرو خراسان به میدان آمدند:
- هایما 8S (کراساوور اسپرت و پرچمدار)
- هایما 7X (MPV خانوادگی و لوکس)
- هایما S5 پرو (کراساوور کامپکت و اقتصادیتر)
بررسی تقاضا برای هر یک از این سه مدل، بهخوبی نشان میدهد که سلیقه خریداران و نگاه سرمایهای بازار، چگونه میان طراحی، پیشرانه، کلاس بدنه و حاشیه سود بازار آزاد انتخاب میکند.
هایما 8S؛ ستاره قرعهکشی با صف ۲.۲ میلیونی
محبوبترین خودروی این دوره، بدون تردید هایما 8S بود؛ کراساوور اسپرتی که عنوان «پرچمدار» خانواده هایما را یدک میکشد.
- تعداد متقاضیان: ۲,۲۲۱,۱۹۸ نفر
- ظرفیت عرضه: ۱,۲۰۰ دستگاه
- نسبت تقاضا به عرضه: حدود ۱ به ۱۸۵۰
به عبارت ساده، برای هر دستگاه هایما 8S، نزدیک به ۱۸۵۰ نفر در صف بودند. علت این استقبال کمسابقه را باید در چند محور جستوجو کرد:
- طراحی مدرن با المانهای تهاجمی، جلوپنجره متفاوت و چراغهای دوقسمتی
- پیشرانه ۱.۶ لیتری توربو GDI با ۱۹۲ اسب بخار قدرت و ۲۹۳ نیوتنمتر گشتاور
- شتاب رسمی زیر ۸ ثانیه و گیربکس ۶ سرعته اتوماتیک (AT)
- امکانات ایمنی و رفاهی بهروز مانند رادارهای کمکی، ترمز اضطراری و کابین مجهز با تریم جیر
ترکیب این ویژگیها، بههمراه اختلاف قابلتوجه قیمت کارخانه و بازار آزاد، باعث شده 8S به یک «گزینه جذاب سرمایهگذاری» برای بخش بزرگی از متقاضیان تبدیل شود؛ نه فقط یک خودروی خانوادگی.
هایما 7X؛ مینیون لوکس، انتخاب خانوادههای آیندهنگر
در رتبه دوم از نظر تعداد متقاضی، هایما 7X قرار گرفت؛ خودرویی که در کلاس MPV یا مینیون چندمنظوره تعریف میشود.
- تعداد متقاضیان: ۶۰۶,۹۰۸ نفر
- ظرفیت عرضه: ۱,۰۴۰ دستگاه
- نسبت تقاضا به عرضه: حدود ۱ به ۵۸۳
هرچند این خودرو از نظر آمار، فاصله زیادی با 8S دارد، اما شانس برندهشدن در آن نسبتاً بهتر است. مهمترین ویژگیهای 7X:
- استفاده از همان پیشرانه ۱.۶ لیتری توربو ۱۹۲ اسب بخاری
- کابین لوکستر نسبت به سایر محصولات هایما
- صندلیهای ردیف دوم کاپیتانی، آپشنهایی مانند ماساژور و امکانات رفاهی خانوادگی
با وجود این مزایا، سلیقه بازار ایران هنوز بهشدت به سمت کراساوورها متمایل است و خودروهای MPV در حاشیه قرار دارند. با این حال، ثبتنام بیش از ۶۰۰ هزار نفر نشان میدهد که حتی کلاس بدنه کمتر محبوب هم، در شرایط تورمی، جذابیت سرمایهگذاری خود را از دست نداده است.
هایما S5 پرو؛ انتخاب منطقیها با بهترین شانس برندهشدن
کمترین حجم تقاضا در این سهگانه، به هایما S5 پرو اختصاص یافت؛ اما همین موضوع، آن را از منظر «احتمال برنده شدن» به گزینهای جذاب تبدیل کرده است.
- تعداد متقاضیان: ۲۹۲,۵۷۹ نفر
- ظرفیت عرضه: ۱,۱۰۰ دستگاه
- نسبت تقاضا به عرضه: حدود ۱ به ۲۶۶ (بهترین شانس میان سه مدل)
دلایل تقاضای کمتر این مدل نسبت به دو برادر بزرگترش:
- پلتفرم قدیمیتر و طراحی محافظهکارانهتر
- رقابت سخت با ظاهر جسورانه 8S و کابین لوکس 7X
البته نسخه پرو S5 با گیربکس ۶ سرعته اتوماتیک AT جایگزین نسخه CVT شده و بسیاری از ایرادهای فنی گذشته را پشت سر گذاشته است. موتور ۱.۵ لیتری توربو با ۱۴۸ اسب بخار قدرت هم برای یک کراساوور کامپکت شهری، عدد قابلقبولی است.
این ویژگیها باعث شده S5 پرو بیشتر برای «مصرفکنندگان واقعی» جذاب باشد. کسانی که به دنبال شانس منطقیتر در قرعهکشی و هزینه نگهداری متعادلتر هستند تا هیجان کوتاهمدت بازار.
جدول تفکیکی آمار تقاضا و ظرفیتهای هایما
در جدول زیر، تصویر کلی وضعیت عرضه و تقاضا برای سه محصول هایما در دهمین قرعهکشی ایرانخودرو را میبینید:
| نام خودرو | ظرفیت عرضه | تعداد کل متقاضیان | نسبت تقریبی تقاضا به عرضه |
|---|---|---|---|
| هایما 8S | ۱,۲۰۰ | ۲,۲۲۱,۱۹۸ | ۱ به ۱۸۵۰ |
| هایما 7X | ۱,۰۴۰ | ۶۰۶,۹۰۸ | ۱ به ۵۸۳ |
| هایما S5 پرو | ۱,۱۰۰ | ۲۹۲,۵۷۹ | ۱ به ۲۶۶ |
| مجموع | ۳,۳۴۰ | ۳,۱۲۹,۶۸۵+ | میانگین حدود ۱ به ۹۳۰ |
مراحل بعد از قرعهکشی؛ از صحتسنجی تا واریز وجه
پس از انجام فرآیند قرعهکشی، سیستم به شکل خودکار وارد مرحله بررسی و صحتسنجی اطلاعات میشود. در این مرحله:
- اطلاعات هویتی و سکونتی برندگان بررسی میشود.
- شرایط عمومی ثبتنام (مانند نداشتن پلاک فعال یا عدم خرید در طرحهای قبلی) کنترل میگردد.
- در صورت مشاهده مغایرت، افراد فاقد شرایط حذف و نفرات رزرو جایگزین میشوند.
اعلام نتایج؛ برندگان از کجا مطلع شوند؟
طبق اطلاعرسانی ایرانخودرو، نتایج نهایی از دو مسیر به متقاضیان اعلام میشود:
ارسال پیامک رسمی
- فقط از سرشمارههای رسمی شرکت
- با توجه به سابقه کلاهبرداریهای فیشینگ، تأکید شده که به لینکها و پیامکهای مشکوک توجه نشود.
سامانه فروش اینترنتی ایرانخودرو
- مراجعه مستقیم به سایت فروش به نشانی ikcosales.ir
- مشاهده وضعیت قرعهکشی و نتیجه در پروفایل کاربری
مهلت واریز وجه؛ کوچکترین تأخیر یعنی انصراف
برندگان پس از دریافت پیامک و مشاهده نتیجه در سایت، معمولاً بین ۳ تا ۵ روز کاری فرصت دارند تا:
- مبلغ کامل (در فروش فوقالعاده)، یا
- پیشپرداخت (در طرحهای پیشفروش)
را به حساب ایرانخودرو واریز کنند.
عدم واریز وجه در مهلت تعیینشده، بهعنوان انصراف قطعی تلقی شده و جای آنها به نفرات رزرو میرسد. با توجه به اختلاف بعضاً بیش از ۵۰۰ میلیون تومانی میان قیمت کارخانه و بازار آزاد این سه مدل، انتظار میرود نرخ انصراف در این دوره بسیار پایین باشد.
نتیجه بزرگ قرعهکشی دهم؛ لاتاری خودرو مسکن موقت است، نه راهحل
آمار دهمین قرعهکشی ایرانخودرو برای محصولات هایما، یک بار دیگر واقعیت مهمی را یادآوری کرد:
- تا زمانی که تیراژ تولید چند هزار دستگاهی در برابر تقاضای میلیونی قرار میگیرد،
- و تا وقتی که اختلاف قیمت کارخانه و بازار آزاد، خودرو را به «ابزار کسب سود» تبدیل کرده،
هیچ مکانیزم قرعهکشیای نمیتواند بازار را به تعادل پایدار برساند.
قرعهکشی شاید در کوتاهمدت نحوه توزیع رانت را کنترل کند، اما برای درمان ریشهای التهاب بازار خودرو، افزایش تولید واقعی، ثبات سیاستگذاری و اصلاح ساختار قیمتگذاری، همچنان حلقههای گمشده این زنجیرهاند.
