براساس مصوبه جدید هیات وزیران که روز گذشته منتشر شد، از نیمه آذرماه نرخ بنزین آزاد کارت جایگاهها و بنزین سهمیهای خودروهای نوشماره به ۵ هزار تومان افزایش خواهد یافت. رقمی معادل ۱۰ درصد قیمت خرید بنزین از پالایشگاه. اما این تصمیم چه پیامدی برای بازار خودرو خواهد داشت؟
با وجود تاکیدهای متعدد مسئولان درباره عدم افزایش قیمت بنزین، مصوبه اخیر عملاً نرخ سوم بنزین را آشکار کرد. کارشناسان معتقدند این اقدام میتواند نشانهای از آغاز مسیر تدریجی تثبیت نرخ ۵ هزار تومانی بنزین برای همه مصرفکنندگان باشد.
نقطه آغاز افزایش قیمت سوخت؟
بابک صدرایی، کارشناس صنعت خودرو، در گفتوگو با منابع خبری اظهار کرد: «هدف اصلی سیاستگذار از افزایش نرخ بنزین خودروهای نوشماره، آمادهسازی افکار عمومی برای پذیرش نرخ ۵ هزار تومانی است. بنابراین دور از انتظار نیست که قیمتهای فعلی ۱۵۰۰ و ۳ هزار تومان نیز در آینده به این سطح نزدیک شوند.»
به گفته او، هرچند منطق افزایش قیمت برای خودروهای صفر نیازمند شفافسازی بیشتر است، اما اثر روانی آن بر خریداران خودروهای نو کمتر خواهد بود. زیرا افرادی که توان خرید خودروهای ۶۰۰ تا ۷۰۰ میلیون تومانی دارند، فشار کمتری از محل افزایش هزینه سوخت متحمل میشوند.
فشار بر اقشار متوسط؛ آغاز از توانمندها
صدرایی افزود: «سیاستگذار عملاً از قشر توانمندتر جامعه شروع کرده تا این افزایش قیمت را مرحلهبهمرحله در سایر گروهها نیز نهادینه کند.» با این حال او تأکید کرد: اجرای چنین تصمیماتی در ماههای پایانی سال و همزمان با افزایش طبیعی هزینههای خانوار، فشار مضاعفی بر معیشت مردم وارد میکند.
تأثیر بر بازار خودرو؛ کدام مدلها گران میشوند؟
او درباره اثر این تصمیم بر بازار خودرو گفت: «خودروهای خارجی، وارداتی و مونتاژی به دلیل سطح توان مالی خریدارانشان، کمتر تحتتأثیر این افزایش قرار میگیرند. اما در خودروهای اقتصادی ممکن است نوسانات کوتاهمدت قیمتی رخ دهد.»
براساس تجربه سالهای گذشته، خودروهای کممصرف، هیبریدی و اقتصادی معمولاً در شرایط افزایش قیمت سوخت، با رشد تقاضا و افزایش موقت قیمت مواجه میشوند. البته با عادی شدن نرخ جدید بنزین این هیجانات کاهش مییابد.
مصرف واقعی خودروها و نیاز به بازنگری در سهمیهها
صدرایی یادآور شد: «در شرایط فعلی، حدود ۶۰ تا ۷۰ درصد خودروهای شخصی ماهانه بین ۱۵۰ تا ۱۶۰ لیتر مصرف دارند و سهمیه فعلی تنها برای استفاده شهری کفایت میکند.» او تأکید کرد: تاکسیها و ناوگان حملونقل اینترنتی نیازمند سهمیههای ویژه و حمایتهای جداگانه هستند.
بیبرنامگی در سیاستهای سوخت و خودرو
این کارشناس با انتقاد از نبود استراتژی بلندمدت در حوزه سوخت و صنعت خودرو گفت: «افزایش نرخ بنزین، همزمان با طرحهای نیمهتمامی مانند اصلاح پیشرانهها یا خروج خودروهای فرسوده، نشانهای از سردرگمی و بیبرنامگی در سیاستگذاری است.»
نیاز ضروری به بسته حمایتی
صدرایی در پایان تأکید کرد: «در شرایط تورم شدید و فشار اقتصادی، افزایش قیمت بنزین بدون سازوکارهای جبرانی، موجب رشد هزینههای حملونقل، افزایش قیمت کالاها و تشدید مشکلات معیشتی میشود. بنابراین دولت باید یک بسته کامل حمایتی و کنترلی برای کاهش اثرات این تصمیم تدوین و اجرا کند.»
