شیم گیری موتور یکی از سرویسهای ضروری برای حفظ عملکرد بهینه خودرو است، بهخصوص در مدلهای ایرانی مانند پژو ۴۰۵، پارس و سمند. اگر به دنبال علائم شیم گیری هستید، این مقاله به بررسی جامع علائم نیاز به شیم گیری خودرو میپردازد و به شما کمک میکند تا مشکلات را زود تشخیص دهید. اگر موتور خودرویتان صدای اضافی میدهد یا شتاب کم شده، تا انتها بخوانید و از جدول علائم استفاده کنید.
شیم گیری چیست؟
شیم گیری، روشی دقیق برای تنظیم خلاصی سوپاپهای موتور است که در خودروهایی با طراحی OHC (میل سوپاپ بالای سرسیلندر) مانند موتور XU7 پژو استفاده میشود. این فرآیند با تعویض یا تنظیم شیمها (واشرهای فلزی نازک) انجام میگیرد و جایگزین فیلرگیری در مدلهای قدیمیتر است.
اهمیت شیم گیری موتور در این است که لقی نامناسب سوپاپها منجر به کاهش توان، افزایش مصرف سوخت و حتی آسیب دائمی به موتور میشود. در خودروهای دوگانهسوز، به دلیل فرسودگی سیتها و سوپاپها از گاز CNG، نیاز به شیم گیری زودتر پیش میآید.
علائم رایج نیاز به شیم گیری ماشین
تشخیص نیاز به شیم گیری اغلب با علائم عملکردی موتور شروع میشود. مکانیکهای حرفهای با آزمون پنج گاز یا بررسی دستی، این مشکل را تأیید میکنند، اما شما هم میتوانید با این نشانهها اقدام کنید. علائم اصلی عبارتند از:
- صدای اضافی موتور (چک چک یا تق تق): صدای تیکتیک یا تقتق از بالای موتور، بهخصوص در دورهای پایین، نشاندهنده لقی بیش از حد است. این صدا در حالت شل بودن شیمها رایج است و کمتر از سفتی آن رخ میدهد.
- کاهش شتاب و قدرت موتور: عدم شتاب در سربالاییها یا احساس سنگینی موتور، به دلیل بسته نشدن کامل سوپاپها و کاهش توان احتراق است. این علامت در علائم شیم گیری پژو بسیار شایع است.
- افزایش مصرف سوخت و آلایندگی: اگر مصرف سوخت شهری بیش از حد معمول (مثلاً بالای ۱۰ لیتر در ۱۰۰ کیلومتر برای پژو) شده، لقی سوپاپها باعث هدررفت سوخت میشود. آزمون اگزوز نیز آلایندگی بالا را نشان میدهد.
- موتور سهکارکرد یا بدکارکرد: لرزش موتور در حالت درجا یا گاز دادن، بهخصوص در خودروهای دوگانهسوز، از سفت شدن شیمها ناشی میشود. این حالت تاکسیداران پژو را آزار میدهد.
- داغ کردن بیش از حد موتور: سوپاپهای سفتشده حرارت بیشتری تولید میکنند و موتور را داغ میکنند، که میتواند به سوختن سوپاپها منجر شود.
- روشن شدن چراغ چک موتور: در مدلهای انژکتوری، سنسورها این اختلال را تشخیص میدهند و چراغ ECU را روشن میکنند.
جدول علائم شیم گیری و راهحل اولیه
| علامت | توضیح مختصر | اقدام فوری |
|---|---|---|
| صدای چک چک | لقی بیش از حد شیمها | خاموش کردن موتور و مراجعه به مکانیک |
| کاهش شتاب | سوپاپها کامل بسته نمیشوند | بررسی دور موتور و شتابسنج |
| مصرف سوخت بالا | هدررفت احتراق | چک کردن اگزوز و سوختسنج |
| لرزش موتور | سفتی شیمها در دوگانهسوزها | آزمون پنج گاز |
| داغ کردن موتور | حرارت اضافی سوپاپها | خنک کردن و چک روغن |
زمان مناسب شیم گیری
زمان شیم گیری بستگی به کیلومتراژ دارد؛ معمولاً هر ۲۰-۳۰ هزار کیلومتر یا پس از ۲ سال توصیه میشود، بهخصوص در موتورهای XU7. در خودروهای دوگانهسوز، هر ۱۰-۱۵ هزار کیلومتر چک کنید. اگر علائم ظاهر شد، بلافاصله اقدام کنید تا از آسیب جدی جلوگیری شود. در مدلهای جدید با استکان تایپیت، این نیاز کمتر است و با فشار روغن تنظیم میشود، اما روغن مناسب ضروری است.
نحوه تشخیص دقیق
برای تشخیص شیم گیری، موتور باید کاملاً سرد باشد. مکانیک با ابزار فیلر، لقی را اندازه میگیرد: برای سوپاپ هوا ۰.۱۵-۰.۲۵ میلیمتر و برای دود ۰.۳۵-۰.۴۵ میلیمتر. آزمون پنج گاز بهترین روش است، زیرا ترکیب گازهای خروجی را تحلیل میکند. اگر خودتان چک میکنید، روپوش تسمه تایم را باز کنید و مبنا بادامک را بررسی کنید، اما بهتر است به تعمیرگاه معتبر مراجعه کنید.
جمع بندی
با توجه به علائم مانند صدای اضافی، کاهش شتاب و مصرف سوخت بالا، میتوانید زود اقدام کنید. شیم گیری نه تنها عملکرد موتور را بهبود میبخشد، بلکه عمر قطعات را افزایش میدهد و هزینههای تعمیر را کاهش. اگر پژو یا سمند دارید، هر ۲۰ هزار کیلومتر چک کنید. خودرو مدیا را دنبال کنید.
